Aby zostać najemcą lokalu społecznego należy spełniać dwa warunki:
1. Osoby te nie mogą posiadać tytułu prawnego do innego lokalu mieszkalnego w tym samym mieście.
Przez tytuł prawny jest rozumiane prawo własności lokalu (domu), spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielcze prawo do lokalu, umowa najmu (lub decyzja administracyjna) lokalu komunalnego lub służbowego. Warunek ten dotyczy wszystkich osób zgłoszonych do wspólnego zamieszkania w lokalu TBS.
Osoby, które posiadają tytuł prawny do lokalu w innej miejscowości, mogą być najemcami mieszkania np. w TBS w Warszawie tylko wtedy, gdy zmiana miejsca zamieszkania jest związana z podjęciem pracy w pobliżu budynku TBS.
Warunek nieposiadania tytułu do innego lokalu musi być spełniony w chwili podpisywania z TBS umowy najmu, a nie w chwili składania wniosku. Obowiązuje on przez cały czas trwania stosunku najmu lokalu mieszkalnego w TBS. Jeśli najemca mieszkania w TBS wejdzie w posiadanie takiego prawa już w czasie trwania stosunku najmu (np. w wyniku spadkobrania, darowizny, a nawet kupna innego lokalu), powinien powiadomić o tym Zarząd Towarzystwa, który wyznaczy termin na uregulowanie sytuacji tak, aby nie naruszała postanowień ustawy (tzn. najemca ma do wyboru: albo rozwiązać umowę najmu z TBS, albo zbyć nowo nabyte prawo do innego lokalu).
2. Suma przeciętnych miesięcznych dochodów, uzyskiwanych przez osoby wspólnie wynajmujące lokal mieszkalny w TBS (czyli członków tzw. gospodarstwa domowego), nie może przekraczać ustawowo określonego maksimum.
Miesięczny dochód kandydatów na najemców mieszkania w TBS nie może przekraczać 1,3 średniego wynagrodzenia w danym województwie więcej niż:
• o 20% w jednoosobowym gospodarstwie domowym,
• o 80% w dwuosobowym gospodarstwie domowym,
• o dalsze 40% na każdą dodatkową osobę w gospodarstwie domowym o większej liczbie osób.
Na podstawie art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm1)) ogłasza się wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwach, bez wypłat z zysku lub nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, z uwzględnieniem sfery budżetowej bez dodatkowych wynagrodzeń rocznych, bez Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej i Telekomunikacja Polska – Spółka Akcyjna.
TTBS w swoim statucie określa zasady i kryteria przydziału lokali mieszkalnych. Przy TTBS powołana została Komisja Mieszkaniowa rozpatrująca złożone wnioski. Pod uwagę brane są np. data złożenia wniosku, wysokość zarobku, podania do Komisji Mieszkaniowej określające przyczyny przyspieszenia przydziału (np. pogorzelcy, mieszkańcy domów do rozbiórki, złe warunki mieszkaniowe itp.). Opisane zasady i kryteria mają jednak charakter fakultatywny i mogą być odmiennie regulowane.
Do obowiązków najemcy lokalu społecznego należy:
• informowanie TBS-u o uzyskaniu prawa do innego lokalu mieszkalnego.
• składanie co dwa lata w terminie do dnia 31 maja deklaracji określającej wysokość dochodów uzyskanych w gospodarstwie domowym w roku poprzednim.
• przedkładanie na żądanie TBS-u zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego o wysokości dochodów swoich oraz osób zgłoszonych do wspólnego zamieszkania.
1. Uzyskanie przez gospodarstwo dochodów (w danym roku) wyższych niż określonych w ustawie TBS może zastosować wobec najemcy rynkową stawkę czynszową.
2. Uzyskanie przez najemcę prawa do innego lokalu mieszkalnego powoduje wypowiedzenie umowy najmu.
3. Nie złożenie w terminie deklaracji o dochodach może spowodować wypowiedzenie przez TBS umowy najmu lokalu.
4. Złożenie przez najemcę oświadczenia niezgodnego z prawdą powoduje rozwiązanie umowy najmu w trybie natychmiastowym bez okresu wypowiedzenia oraz odszkodowanie w wysokości 200% miesięcznego czynszu, jaki by płacił najemca, gdyby umowa nie została rozwiązana.
Partycypację w kosztach budowy lokalu mieszkalnego wpłacać może:
• pracodawca, działając w celu uzyskania lokali mieszkalnych dla swoich pracowników
• powiat, gmina, związek międzygminny lub Agencja Mienia Wojskowego, działając w celu podnajmowania lub przydziału lokalu mieszkalnych osobom fizycznym
• osoba fizyczna, która będzie najemcą lokalu.